Helgoland 2

Tags

belichtingsdriehoek, diafragma, gras, helgoland, jan van gent, sluitertijd, workshop, zeewier

Vóór de wekker ben ik wakker en rond 6 uur ga ik aan de wandel naar de Jannen. Het is een drukte van jewelste. Er staat een stevig windje en de vogels hangen stil in de lucht. Echt fantastisch om te zien.

Als torpedo’s duiken ze opeens naar beneden om op iemands kop te landen. Want hoewel er een kilometer klif is, willen ze allemaal op dit kleine stukje zitten.

Af en aan vliegen de vogels met zeewier, gras en touw als kadootje voor de dames. Het geluid is oorverdovend. Iedereen laat van zich horen.

Naast me wordt een workshop gegeven. Leuk om mee te luisteren. Er zitten ook landgenoten bij. Maar die begrijpen er weinig van. Van een workshop kan je altijd veel leren, maar als je de basisbegrippen niet snapt en nog nooit van de belichtingsdriehoek heb gehoord, dan is het weggegooid geld. Bij deze foto’s heb je een snelle sluitertijd nodig, minstens 1/1000, en dan moet je de Diafragma en Iso aanpassen. Het is jammer om te horen, de mensen zijn teleurgesteld…en ik ben bang dat er weinig goede foto’s tussen zitten.

Na een uurtje of zo ga ik terug naar het hotel. De dag is geweldig begonnen en nu is het tijd voor ontbijt!!

Alle foto’s staan op Flickr

Exif

Tags

belichtingsdriehoek, denken, diafragma. sluitertijd, discuusie, Exif, filosoof, fotograferen, gegevens, ISO, molen

Exif is een afkorting die staat voor Exchangeble Image File Format. Het is extra info over een foto, zoals datum, camera, lens, daiafragma, brandpunt en sluitertijd.
Het is handig om de exif te bekijken als je niet begrijpt waarom een foto is mislukt. Ligt het aan de sluitertijd?? Wat was je diafragma? Zo kom je meer aan de weet en kan je achteraf kijken wat beter had gekund. Ik schreef er al eerder over

Gisteren ontplofte een discussie op een forum. Een lid stelde voor om de Exif gegevens te plaatsen bij de foto’s. Een normale vraag van iemand die graag wil leren. Je moet toch ergens beginnen. Al snel ging de discussie erover dat je niets, maar dan ook niets aan Exif hebt.

Ik ben het daar niet mee eens, toen ik nog alles moest leren over de Belichtingsdriehoek zat ik vaak te kijken naar de Exif van mijn eigen foto’s en die van anderen. Als  mij onduidelijk was, waarom iemand voor een hoge Iso of een bepaald diafragma of sluitertijd had gekozen, vroeg ik naar de reden. Zo leerde ik steeds bij en werd de kwaliteit van mijn foto’s beter. Stapje voor stapje leerde ik fotograferen.

Gister liep het totaal uit de hand. Er had iemand een flinke klap van de molen gehad, want hij bleef zeggen, je hebt niets aan Exif. Als iemand er zijn vraagtekens bij zette, werd je afgebrand. Hij had gelijk en niemand anders. Ik word dan nieuwsgierig en klik even op het profiel. Deze man vertelde van zichzelf dat hij Filosoof en Denker was. Heerlijk dit soort mensen….maar wat hij riep…daar was niet echt over nagedacht.

Dus, wil je leren fotograferen, stel je vragen, kijk naar de Exif, denk na hoe het beter kan en schroom niet te vragen. Domme vragen bestaan niet, domme mensen wel.

 

ISO: Wat is dit precies??

Tags

beeld, belichting, belichtingsdriehoek, beperking, bouncer, camera, concert, contrast, detail, diafragma, donkere delen, effect, factoren, flitscorrectie, flitser, foto, halve stop, hele stop, ISO, iso 400, licht, lichtgevoeligheid, locatie, locaties, noodzaak, omgevingslicht, onderbelichte foto, overbelichte foto, ruis, ruisonderdrukking, scherpte, sensor, sluitertijd, softwaren, statief, toestel, verwijderen, waarde

De ISO waarde is één van de drie belangrijkste factoren, welke bepaalt hoe een foto er uit komt te zien. Sluitertijd en Diafragma zijn de andere twee bepalende factoren. We noemen dit de belichtingsdriehoek waarbij elk element een hoek inneemt en een gelijk effect heeft op de uiteindelijke belichting.

ISO waarde staat voor de lichtgevoeligheid van de sensor. Als er veel licht is, kan je met een lage ISO-waarde een scherpe foto maken. Naarmate er minder omgevingslicht is, heb je vaak een hogere ISO-waarde nodig voor een scherp beeld. ( denk hier aan een ISO-waarde van 800 of 1600).

Het nadeel van een hogere ISO-waarde is ruis. Hoe hoger de waarde, hoe meer ruis, welke vaak zichtbaar wordt vanaf ISO 400. ( afhankelijk van het toestel en de sensor)

Een foto met ruis ziet er korrelig uit en soms zie je gekleurde spikkels. Ruis kan je foto heel lelijk maken, het is dus van belang, om ruis zoveel mogelijk te voorkomen. Ruis zie je eerder terug in de donkere delen van een foto dan in de helder belichte delen.

Ruis is ook zichtbaar in delen van foto’s met weinig detail, zoals een strakblauwe lucht.

Een statief kan een hulpmiddel zijn, om de sluitertijd te verlengen. Op sommige locaties is het gebruik van een statief niet mogelijk, denk bv aan een concert. Hier moet je dus de ruis voor lief nemen of een externe flitser gaan gebruiker. Pas dan wel flitscorrectie toe en richt de flitser met bouncer richting plafond. Anders staan de mensen er als witte spoken op en verlies je de sfeer van de locatie.

Als ruis niet te vermijden is, door b.v. het onderwerp, de beperking van de camera of de noodzaak om met hoge ISO-waarden te fotograferen, kan je de ruis achteraf voor een groot deel verwijderen met bv ruisonderdrukking in een fotobewerkingsprogramma.Het weghalen van ruis heeft wel gevolgen voor de foto: fijne details  “verdwijnen” en worden gladder.

Als je in RAW fotografeert kan ruis beter worden verwijderd dan van een JPeg.

Tip: een iets overbelichte foto die je in de nabewerking wat donkerder maakt, geeft veel minder ruis dan een onderbelichte foto die je in de nabewerking lichter gaat maken.

Het loont dus de moeite om in een situatie, waar ruis zichtbaar gaat worden, ook een extra opname te maken die een halve/ hele stop wordt overbelicht

Het aanpassen van scherpte/ contrast doe je NA de ruisonderdrukking

Sluitertijd: wat is dit precies ??

Tags

beeldstabilisatie, belichting, belichtingsdriehoek, bevriezen, bewegingsonscherpte, bewogen, camera, canon, diafragma, effect, element, ezelsbruggetje, factoren, focale lengte, foto, getal, handmatig, hoek, ISO, lang, lens, licht, lichtgevoelig, lichtgevoeligheid, nikon, ontspanknop, prijskaartje, recht evenredig, resultaat, rijstzak, schroeven, sec 1, seconden, sensor, sluitertijd, sluitertijden, snelheid, statief, stoel, stops, tijd, tijdsduur, TV, waarden, winst

De sluitertijd is één van de drie belangrijkste factoren, welke bepaalt hoe een foto er uit komt te zien. Diafragma en lichtgevoeligheid ( ISO) zijn de andere twee bepalende factoren. We noemen dit de belichtingsdriehoek waarbij elk element een hoek inneemt en een gelijk effect heeft op de uiteindelijke belichting.

De sluitertijd bepaalt hoe lang het licht op de sensor valt. De sensor is heel lichtgevoelig, sluitertijden zijn daarom vaak heel kort: fracties van seconden. Sluitertijd wordt uitgedrukt in waarden zoals 1/640 sec, 1/250 sec. ect. Hoe hoger het getal, hoe sneller de sluiter weer dicht gaat en hoe minder licht er op de sensor valt.

Er bestaat niet één juiste sluitertijd. Om een goed belichte en niet bewogen foto te krijgen ben je afhankelijk van de hoeveelheid licht en de grootte van het diafragma. Ook kan je nog de ISO omhoog schroeven.

Hoe langer de sluitertijd is, hoe meer risico je loopt dat de foto is bewogen. Want – zolang het licht op de sensor valt- moet je de camera stil houden.

Het volgende ezelsbruggetje wordt vaak gebruikt: 1 gedeeld door de focale lengte van de lens = minimum sluitertijd. Dit klinkt erg ingewikkeld, maar het valt mee: Als je met een 70-300mm zoomlens op 200mm fotografeert, dan moet je sluitertijd ongeveer 1/200sec zijn voor een scherpe foto. De dichtstbijzijnde sluitertijd is dan 1/250sec.

Tot ongeveer 1/60 – 1/40 sec kan je de camera meestal nog handmatig stil houden. Daaronder zal je steun moeten zoeken om bewegingsonscherpte te voorkomen.  Denk hierbij aan bv een statief, stoel of een rijstzak, gebruik een muurtje…wees creatief…

Tip: Als je snel 3 foto’s achter elkaar neemt door de ontspanknop ingedrukt te houden, is de middelste foto vaak scherp.

Gelukkig hebben fabrikanten beeldstabilisatie ontwikkeld. Dit kan tot wel 2 – 3 stops winst betekenen. Dit zou in de praktijk betekenen, dat je met een sluitertijd van 1/250sec nu op 1/125 of op 1/60 ook nog een scherp resultaat krijgt. Hier hangt wel een prijskaartje aan. Lenzen met beeldstabilisatie zijn duurder en zwaarder.

Als de sluitertijd te lang is, waardoor je een bewogen foto krijgt, kan je dus kiezen om het diafragma verder open te zetten of de ISO-waarden te verhogen, zo valt er meer licht op de sensor.

Voorbeeld van de Sluitertijden-reeks:

8s – 4s – 2s – 1 – 1/2 – 1/4 – 1/8 – 1/15 – 1/30 – 1/60 – 1/125 – 1/250 – 1/500 – 1/1000 – 1/2000 – 1/4000

(Deze cijferreeks is recht evenredig, omdat zij is afgeleid van de tijdsduur, die telkens gehalveerd of verdubbeld wordt.)

Kies je een langere sluitertijd, dan wordt de tijd dus verdubbeld en kan er twee keer zo veel licht naar binnen. Neem je een kortere sluitertijd, dan wordt de tijd gehalveerd en wordt er dus twee keer zo weinig licht doorgelaten.

Zoals al eerder gezegd, zijn de 3 factoren die de foto bepalen diafragma, sluitertijd en lichtgevoeligheid.  Gelukkig denkt de camera intelligent met je mee en hoef je je niet met alle 3 factoren tegelijk bezig te houden: als je de camera op sluitertijd-voorkeur zet, kan je zelf de TV-waarde kiezen. ( bij Canon heet dit TV, bij Nikon S) De camera stelt heel slim het bijpassende juiste diafragma  in zodat de foto niet wordt onder- of overbelicht.

Sluitertijd bepaalt dus in grote mate de bewegingsonscherpte. Soms kan dit juist de bedoeling zijn, om snelheid vast te leggen, zoals stromend water of een snelle auto. Zo kan je meer dynamiek in je foto brengen. Ook kan je het beeld “bevriezen” door een snelle sluitertijd te kiezen.

Hieronder zie je voorbeelden van spelen met sluitertijden.

TV: 1/50    F 5.6    ISO 100

TV 1/6    F 29    ISO 100

TV 1.0    F 36    ISO 100

TV 1/1000    F 36    ISO 100

TV 1/20    F 22    ISO 100

TV 0,4    F36    ISO 125

TV 1/15    F 25    ISO 250

TV 1/1000    F 6.3    ISO 500

TV 1/800    F 5.6    ISO 160

TV 1/1000    F 5.6    ISO 100

TV 1/1000    F 5    ISO 100

Diafragma: wat is dit precies??

Tags

A, achtergrond, AV, belichtingsdriehoek, bewegingsonscherpte, bokeh, camera, camerasensor, canon, creatieve, diafragma, DSLR, effect, element, f-getal, f-stop, factoren, foto, halvering, hoek, hoeveelheid, intelligent, ISO, lens, licht, lichtgevoeligheid, mogelijkheden, nikon, onderbelicht, onderdeel, onderwerp, overbelicht, pupil, scherp, scherpte-diepte, sensor, sluitertijd, statief, verdubbeling, wazig

Het diafragma is één van de drie belangrijkste factoren, welke bepaalt hoe een foto er uit komt te zien. Sluitertijd en lichtgevoeligheid ( ISO) zijn de andere twee bepalende factoren. We noemen dit de belichtingsdriehoek waarbij elk element een hoek inneemt en een gelijk effect heeft op de uiteindelijke belichting.

Het diaframa bepaalt hoeveel licht de camerasensor bereikt. De hoeveelheid licht bepaalt de scherpte-diepte in een foto. Scherpte-diepte is de afstand waarbinnen het onderwerp scherp wordt weergegeven. Als je je diafragma verandert, kan je je achtergrond van volledig scherp tot wazig maken. Dit geeft dus creatieve mogelijkheden.

(Denk eens aan je ogen: op een zonnige dag is je pupil erg klein, zodat er niet teveel licht naar binnen valt. In het donker is je pupil juist groot, om zoveel mogelijk licht binnen te laten vallen)

Om te onthouden: hoe hoger het f-getal, hoe kleiner de diafragma opening. Elke sprong naar de volgende f-stop betekent een halvering/ verdubbeling van de hoeveelheid licht ( f/11 geeft de helft van de hoeveelheid licht die f/8 geeft)

Groot diafragma ( kleine f-waarde): In deze situatie valt er veel licht op de lens en krijg je een mooie wazige achtergrond. In deze situatie is het belangrijk om op de juiste plek scherp te stellen. De fotografie-term voor deze onscherpte is bokeh. Bokeh benoemt de kwaliteit van de onscherpte.

Klein diafragma ( grote f-waarde): Nu valt er weinig licht op de sensor en neemt de scherptediepte toe. Nu wordt ook de achterste bomenrij scherp op een foto. We spreken van een klein diafragma van ongeveer f 10. Er komt nu wel een probleempje om de hoek kijken: er valt veel minder licht op de sensor, dus het diafragma moet langer open staan ( langere sluitertijd) Nu kan je dus bewegingsonscherpte krijgen. In het algemeen wordt er vanuit gegaan dat je onder de 1/60e seconde de camera niet lang genoeg stil kan houden. De oplossing is een statief of het verhogen van de ISO-waarden. (Hoe dit werkt vertel ik in een volgend blogje.)

Zoals al eerder gezegd, zijn de 3 factoren die de foto bepalen diafragma, sluitertijd en lichtgevoeligheid.  Gelukkig denkt de camera intelligent met je mee en hoef je je niet met alle 3 factoren tegelijk bezig te houden: als je de camera op diafragma-voorkeur zet, kan je zelf de f-waarde kiezen. ( bij Canon heet dit AV, bij Nikon A) De camera stelt heel slim de bijpassende juiste sluitertijd in zodat de foto niet wordt onder- of overbelicht.

Je leert het meest van veel oefenen, dus probeer vooral te experimenteren. Probeer dezelfde foto op verschillende f-waarden te maken, neem eens een ander scherpstelpunt en bekijk het resultaat op je computer. Zo leer je het beste hoe je het gewenste effect kunt bereiken voor die leuke, aparte foto.

Het diafragma is een krachtig instrument om je foto’s een creatieve meerwaarde te geven.

F 1.8     1/40 sec    100 ISO     Scherpstelpunt: gele eendje

F 1.8     1/40 sec    100 ISO . Deze foto heeft hetzelfde diafragma en sluitertijd als de foto erboven, maar het scherpstelpunt is nu niet op het gele eendje, maar op het roze eendje gezet. De foto is -ondanks dezelfde waarden- anders geworden.

Voor een onscherpe achtergrond: kies een waarde kleiner dan f 5.6.

F 20    3.2 sec    100 ISO

Nu zijn alle eendjes scherp door het kleine diafragma.

F 2.2    1/60 sec    800 ISO

Voor veel scherpte-diepte: kies dan een waarde vanaf f 8.

F 10    1/125 sec    100 ISO